Krótka charakterystyka geograficzno-historyczna
Kultura egipska wykształciła się na długiej wstędze ziem uprawnych, którą tworzy dolny bieg Nilu, ciągnącej się przez ponad 1000 kilometrów. Choć szerokość tej doliny nie przekracza 40 kilometrów, to występujące dzięki wylewom Nilu żyzne ziemie uprawne stworzyły warunki rozwoju wielkiej cywilizacji.1
Współcześni historycy dzielą dzieje starożytnego Egiptu na okresy i dynastie. Okresy, wymieniane są jako Predynastyczny, Wczesnodynastyczny, Stare Państwo, Średnie Państwo, Nowe Państwo (wraz z oddzielającymi je Okresami Przejściowymi), Okres Późny, Rzymski i Bizantyjski. Mianem „Państwa” określa się grupy dynastii utrzymujących stabilną władzę centralną nad zjednoczonym krajem2. W Okresach Przejściowych miało miejsce rozdrobnienie polityczne i zdarzało się, że w różnych częściach kraju panowali przedstawiciele różnych dynastii.
Podział na dynastie zawdzięczamy Manetonowi – egipskiemu kapłanowi i historykowi, który na zlecenie dynastii Ptolemeuszy spisał historię Egiptu podzieloną na trzydzieści dynastii.
Cywilizacja w Dolinie Nilu ewoluowała poprzez kilka kultur określanych na podstawie znalezisk archeologicznych, odmiennych dla dwóch zasadniczych obszarów Egiptu – Dolnym (Północ) i Górnym (Południe). W Dolnym Egipcie od IV tysiąclecia p.n.e. przez 8 wieków dominowała kultura Maadi. Na południu następowały po sobie kultury Badari (V tysiąclecie p.n.e.) i Nagada, dzielona na fazy amrańską i gerzeńską. Pod koniec IV tysiąclecia kultura nagada opanowała cały kraj, dając początek unifikacji Egiptu.
Państwo Egipskie jako jedna całość narodziło się pod rządami pierwszego faraona. Jego imię do dzisiaj pozostaje przedmiotem dyskusji. Najczęściej pojawia się tu miano Narmera, założyciela pierwszej dynastii, podczas gdy inni podają tu imię Menesa i Hor-Aha3. Być może była to jedna i ta sama osoba pod trzema różnymi, na wpół legendarnymi nazwiskami.
Za czasów I i II dynastii rozwijała się cywilizacja egipska. W Abydos i Sakkarze zaczęto budować nekropolie królewskie, następował także rozwój religii, architektury i sztuki. Już wówczas istniała wyraźna hierarchia społeczna, mająca swoje odzwierciedlenie w sytuowaniu i jakości pochówków przedstawicieli poszczególnych warstw.
Rządy faraonów z III, IV, V i VI dynastii złożyły się na okres Starego Państwa, którego stolica znajdowała się w Memfis. Silna władza centralna pozwalała na rozwój sprawnego systemu zarządzania krajem. Szczytowy rozwój budownictwa umożliwił wzniesienie olbrzymich piramid jako grobowców dla obdarzonych boską czcią faraonów. Stabilność Starego Państwa dobiegła końca wraz z niekorzystnymi reformami wprowadzonymi za rządów V dynastii, kiedy osłabienie władzy królewskiej zbiegło się z niekorzystnymi zmianami klimatycznymi, powodującymi trudności dla stanowiącego podstawę gospodarki kraju rolnictwa. Okres Starego Państwa bywa nazywany Czasem Piramid, stanowiąc pewnego rodzaju złoty wiek w historii starożytnego Egiptu. Choć w okresie Średniego Państwa i późniejszych udało się przywrócić część dobrobytu, to nigdy kraj nad Nilem nie osiągnął podobnej stabilności.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.